Tổng Quan Về Ký Hậu Vận Đơn Trong Xuất Nhập Khẩu

Trong ngành logistics và vận tải quốc tế, thuật ngữ “ký hậu vận đơn” đóng vai trò rất quan trọng. Ký hậu là khái niệm liên quan đến việc xác định quyền sở hữu và quyền điều động hàng hóa trong quá trình vận chuyển từ bên bán hàng đến bên mua hàng. Bài viết dưới đây Giang Huy Logistics sẽ giải thích chi tiết về ký hậu vận đơn và các loại ký hậu đường biển phổ biến hiện nay.

Ký hậu vận đơn là gì?

Ký hậu vận đơn là hành động người chủ hàng ký vào mặt sau của vận đơn gốc nhằm mục đích chuyển quyền sở hữu hàng hóa cho người khác. Việc ký hậu thường được áp dụng trong vận tải đường biển, nơi vận đơn đóng vai trò như chứng từ sở hữu hàng hóa. Khi chủ hàng xác nhận chuyển giao quyền sở hữu của lô hàng cho người nhận mới. 

Trong trường hợp vận đơn theo lệnh (To Order Bill of Lading), người chủ hàng phải ký và đóng dấu vào mặt sau của vận đơn để hoàn tất quá trình chuyển nhượng quyền sở hữu. Trong vận tải hàng không, do Airway Bill không có chức năng chứng từ sở hữu, nên không thực hiện ký hậu.

Vai trò của ký hậu vận đơn trong xuất nhập khẩu

Vai trò quan trọng chính trong quá trình xuất nhập khẩu như sau:

• Chuyển nhượng quyền sở hữu cho người khác.
• Tạo sự linh hoạt trong việc mua bán hàng hóa. Người thụ hưởng có thể chuyển nhượng vận đơn cho bên thứ ba mà không cần phải thay đổi các điều khoản trong hợp đồng mua bán gốc.
• Vận đơn có thể được sử dụng như một tài sản bảo đảm cho các khoản vay hoặc tín dụng từ ngân hàng. Ký hậu giúp ngân hàng hoặc tổ chức tài chính đảm bảo rằng họ có quyền sở hữu hàng hóa trong trường hợp người vay không thể thanh toán.
• Khi hàng hóa đến cảng nhập, người thụ hưởng mới có thể sử dụng vận đơn đã được ký hậu để làm thủ tục hải quan, nhận hàng và thực hiện các nghĩa vụ liên quan đến thuế và phí.
• Giúp giảm rủi ro cho các bên tham gia trong giao dịch. Người bán có thể yên tâm rằng họ sẽ nhận được thanh toán trước khi giao hàng, trong khi người mua có thể chắc chắn rằng họ sẽ nhận được hàng hóa khi đã thanh toán đầy đủ.
• Tạo điều kiện thuận lợi lưu thông hàng hóa.

Khi nào cần ký hậu vận đơn

Khi muốn chuyển nhượng quyền sở hữu hàng hóa

• Vận đơn theo lệnh (To Order B/L): Loại vận đơn này không ghi tên người nhận cụ thể mà chỉ ghi “theo lệnh”. Trong trường hợp này, người bán cần ký hậu vận đơn để chuyển giao quyền sở hữu hàng hóa cho người mua. Sau khi ký hậu, người mua có thể tiếp tục ký hậu lại cho người mua khác nếu họ muốn bán lại lô hàng.
• Vận đơn đích danh (Straight B/L): Loại vận đơn này ghi tên người nhận cụ thể. Tuy nhiên, người bán vẫn có thể ký hậu vận đơn để xác nhận việc chuyển giao quyền sở hữu hàng hóa cho người mua.

Khi muốn đảm bảo an toàn cho chủ hàng

• Ký hậu không truy đòi (Without Recourse Endorsement): Khi ký hậu theo kiểu này, người bán thể hiện mong muốn miễn trừ trách nhiệm trong trường hợp xảy ra tranh chấp. Ví dụ: người bán đã giao hàng cho hãng tàu nhưng người mua không thanh toán tiền hàng.
• Ký hậu có truy đòi (With Recourse Endorsement): Ngược lại với ký hậu không truy đòi, người bán ký hậu theo kiểu này vẫn chịu trách nhiệm nếu xảy ra tranh chấp.

Các loại ký hậu vận đơn

Cùng tìm hiểu các cách ký hậu trong vận đơn theo lệnh, để trống, hạn chế, miễn truy đòi ngay sau đây:

Ký hậu để trống (Blank Endorsement)

Ký hậu để trống (Blank Endorsement) là hình thức ký hậu mà không chỉ định rõ người thụ hưởng. Trong trường hợp này, người ký hậu chỉ cần ký tên ở mặt sau của tờ hối phiếu, hoặc có thể ghi thêm cụm từ chung như “trả cho…”. Với cách ký hậu này, bất kỳ ai cầm giữ hối phiếu đều trở thành người thụ hưởng, và việc chuyển nhượng tiếp theo không cần phải ký hậu thêm nữa, mà chỉ cần trao tay.

Ký hậu theo lệnh (To Order Endorsement)

Ký hậu theo lệnh là hành động ký hậu chỉ định người thụ hưởng hối phiếu một cách suy đoán. Người ký hậu ghi câu “Trả theo lệnh ông X” và ký tên, vì vậy người hưởng lợi hối phiếu chỉ có thể được xác định dựa trên ý muốn của ông X. Nếu ông X ra lệnh trả cho người khác, thì người đó sẽ trở thành người thụ hưởng hối phiếu. Ngược lại, nếu ông X im lặng hoặc ghi câu “trả cho ông X”, thì chính ông X sẽ là người hưởng lợi hối phiếu.

Ký hậu theo lệnh là loại ký hậu rất linh hoạt trong thanh toán quốc tế, vì nó cho phép sự linh hoạt trong việc chuyển nhượng quyền sở hữu hối phiếu theo ý muốn của người được chỉ định.

Ký hậu hạn chế (Restrictive Endorsement)

Ký hậu hạn chế là việc chỉ định rõ ràng và cụ thể người thụ hưởng hối phiếu, và chỉ người đó mới được hưởng lợi từ hối phiếu này. Ví dụ, người ký hậu ghi câu “Chỉ trả cho ông X – Pay to Mr. X only” và ký tên. Với ký hậu hạn chế, hối phiếu không thể được chuyển nhượng tiếp theo, đảm bảo rằng chỉ ông X mới có quyền nhận và hưởng lợi từ hối phiếu này.

Ký hậu miễn truy đòi (Without Recourse Endorsement)

Ký hậu miễn truy đòi (Without Recourse) là loại ký hậu mà khi hối phiếu bị từ chối thanh toán, người ký hậu được miễn trách nhiệm hoàn trả tiền. Người ký hậu sẽ ghi thêm câu “Miễn truy đòi – Without Recourse” vào một trong ba loại ký hậu đã nói trên.

Khi hối phiếu bị từ chối thanh toán, tất cả những người ký hậu đã ghi “miễn truy đòi” sẽ được miễn trách nhiệm hoàn trả tiền. Ngược lại, những người không ghi “miễn truy đòi” sẽ phải chịu trách nhiệm hoàn trả tiền cho người được chuyển nhượng hối phiếu sau đó. Ký hậu miễn truy đòi cũng là một trong những loại ký hậu phổ biến trong thanh toán quốc tế.

Các ký hậu vận đơn phổ biến hiện nay

Các loại ký hậu dưới có vai trò quan trọng trong quá trình vận chuyển hàng hóa và thanh toán quốc tế, giúp đảm bảo tính linh hoạt và an toàn trong giao dịch thương mại. Các cách ký hậu vận đơn phổ biến hiện nay:

Ký hậu đích danh

Ghi dòng chữ “Delivery to” + Tên người nhận hàng mới. Ví dụ: “Delivery to ABC Trading Company”. Khi đó, chỉ công ty ABC này mới có quyền nhận hàng, và không được chuyển nhượng quyền sở hữu cho bên thứ ba.

Ký hậu theo lệnh

Ghi “To order of” + tên của chủ sở hữu mới. Ví dụ: “To order of ABC Company”. Công ty ABC này có thể nhận hàng và cũng có thể chuyển nhượng quyền sở hữu cho người khác bằng cách ký hậu tiếp theo.

Ký hậu cho chính mình

Tự ký tên và đóng dấu mà không ghi thêm điều gì, hoặc có thể ghi “Deliver to myself”. Đây là khi người nhận hàng tự giao hàng cho chính mình mà không cần phải ký hậu theo lệnh cho người khác.

Mẫu ký hậu vận đơn đường biển

Mẫu vận đơn có ký hậu đường biển có thể thay đổi tùy theo từng hãng tàu và loại bạn sử dụng. Tuy nhiên, nhìn chung, một mẫu đơn sẽ bao gồm các thông tin sau:

1. Thông tin về vận đơn:

• Số vận đơn (B/L No.)
• Ngày phát hành (Date of Issue)
• Tên hãng tàu (Carrier’s Name)
• Tên người bán (Shipper’s Name)
• Tên người mua (Consignee’s Name)
• Cảng xếp hàng (Port of Loading)
• Cảng dỡ hàng (Port of Discharge)
• Số lượng container (No. of Containers)
• Mô tả hàng hóa (Description of Goods)
• Giá trị hàng hóa (Value of Goods)

2. Thông tin về ký hậu:

• Tên người ký hậu (Endorser’s Name)
• Chữ ký (Signature)
• Ngày ký hậu (Date of Endorsement)
• Ghi chú (Remarks)

Một số lưu ý về vận đơn có ký hậu ngân hàng

Dưới đây là một số lưu ý để bạn có cách làm vận đơn ký hậu ngân hàng hiệu quả:

• Ký hậu ngân hàng phải được thực hiện chính xác và phù hợp với các điều kiện của LC hoặc hợp đồng tín dụng.
• Vận đơn phải được phát hành theo đúng các quy định pháp luật quốc tế và các quy tắc vận tải quốc tế, ví dụ như các quy tắc Incoterms.
• Ký hậu ngân hàng thường đi kèm với các biện pháp bảo mật nhằm đảm bảo tính xác thực của vận đơn và ngăn ngừa việc lạm dụng.
• Cần thỏa thuận rõ ràng về điều khoản ký hậu BG/BL trước khi thực hiện giao dịch.
• Người bán cần cung cấp đầy đủ và chính xác thông tin cho ngân hàng để việc ký hậu BG/BL được thực hiện nhanh chóng và suôn sẻ.
• Người mua cần thanh toán đúng hạn cho người bán để tránh rủi ro bị kiện tụng.
• Cần lưu ý đến các chi phí liên quan đến việc ký hậu BG/BL, bao gồm phí ngân hàng, phí bảo hiểm, v.v.

Vận đơn có ký hậu là một phần không thể thiếu trong hoạt động thương mại quốc tế, đóng vai trò quan trọng trong việc xác định quyền lợi và trách nhiệm của các bên tham gia. Hiểu rõ về các loại ký hậu và cách thức sử dụng chúng sẽ giúp các doanh nghiệp vận chuyển hàng hóa quốc tế hoạt động hiệu quả và minh bạch hơn.

Hy vọng rằng bài viết trên sẽ cung cấp đầy đủ thông tin về ký hậu vận đơn. Nếu có bất kỳ câu hỏi nào thêm, hãy liên hệ Giang Huy để được tư vấn trực tiếp về các vấn đề liên quan tới vận chuyển xuất nhập khẩu, nhập hàng Trung Quốc.